The Great Replacement Theory

Sinds een aantal jaar met de opkomst van figuren als Trump, Baudet, Le Pen en Orbán zijn geluiden uit extreemrechtse hoek mainstream(er) geworden. Zij spreken vaak over de buitenlandse dreiging voor Europa en dat massa-immigratie zal leiden tot de erodering van de westerse beschaving. Het is een harde en scherpe retoriek waarbij geen plaats is voor objectiviteit. Inspelen op sentimenten is altijd het favoriete wapen geweest van populisten om hun racistische retoriek aan de man te brengen. Ondanks het feit dat deze figuren uit verschillende landen komen verkondigen zij in essentie dezelfde boodschap; witte Europeanen worden bedreigd door massa-immigratie vanuit Afrika, de moslims van onder hen zijn anti-integratief en hun starre houding is een dreiging voor het voortbestaan van de Europese beschaving. In Amerika, wordt weliswaar niet gesproken over Afrikanen, maar eerder over latino’s uit Zuid-Amerika. Echter, worden de islam en moslims nog steeds geproblematiseerd zoals we gezien hebben tijdens het bewind van Trump en Executive Order 13769¹ Deze retoriek is gebaseerd op le grand replacement, oftewel de omvolkingstheorie. De rudimentaire vorm van deze complottheorie ontstond in de 19e eeuw maar is begin 2010 populair geworden door de Franse auteur Renaud Camus die een aantal publicaties over het onderwerp uitbracht.

Wat is de omvolkingstheorie?

Grand Replacement betekent volgens Camus: de brute populatie verandering welke plaatsvindt in Frankrijk en in Europa sinds het begin van het laatste kwart van de vorige eeuw momentum heeft gekregen.² De sleutelfiguren die met dit fenomeen te maken hebben zijn als volgt:

1. replacists: dit omvat zij die de mensen en de beschaving willen veranderen; zij willen de multiculturele samenleving.
2. replacers: dit omvat voornamelijk Afrikanen en heel vaak moslims.
3. replacees; dit omvat de inheemse populatie wiens bestaan, zo stelt Camus bedreigt wordt door de aanwas van de replacers.

Immigratie is volgens Camus een verkeerde benaming voor wat in werkelijkheid een migrerende tsunami is; een onderdompelende etnische vervanging. Dit alles is het werk van een malifide elite. Zij zijn tégen de inheemse witte Fransen, de Europese beschaving en identiteit. De replacists zijn en hebben de macht en bestaan uit de overheid, alle grote politieke partijen, de rechters en de media. De immigratie in de Frankrijk in de jaren 70 was anders dan andere immigratiestromen die Frankrijk heeft gekend, aldus Camus. De immigratie in de jaren 70 was op de eerste plaats een massa-immigratie, de migranten bestonden voornamelijk uit Afrikanen die over het algemeen moslim zijn. Hun Afrikaanse cultuur en Mohammedanisme maakt integreren tot de Franse cultuur een uitdaging. De meeste van hen zijn niet voornemens om zich te integreren. Zij zijn met zovelen dat er geen drang is om te integreren in de samenleving. Zij blijven hun eigen talen spreken, hun eigen goden aanbidden, zij behouden hun eigen manieren van kleden, eten, werken en zich gedragen als burgers. Deze zogenaamde massa-immigratie noemt Camus zelfs een militaire invasie met als doel de witte Fransman etnisch te zuiveren door hem te vervangen door Afrikaanse moslims.

Oorsprong van deze theorie

Alhoewel Renaud Camus de theorie heeft gepopulariseerd is hij er niet de grondlegger van. De oorsprong van de theorie komt uit Frans-nationalistische ideeën uit de 19e eeuw. Het was Maurice Barrès, die schreef over een nieuwe populatie welke zou overwinnen en het vaderland zou verwoesten. In Le Journal van 15 februari 1900 schreef hij hoe, de naam Frankrijk wellicht zou overleven, maar het specifieke karakter van het land vernietigd zou worden. De mensen die zich nestelen op onze naam en op ons territorium zouden voortgaan naar een richting die in contradictie zijn met de juiste richting en behoeftes van ons land en onze doden.³ Barres schrijft in zijn publicaties niet over Afrikanen en moslims, maar over de joden die hij barbaren noemt. In dezelfde retoriek die door Camus gehanteerd wordt, plant hij zaadjes van angst die leiden tot het ontpoppen van een publieke opinie tégen joden. We weten allemaal hoe dat enkele tientallen jaren later afliep.

Wanneer men de tijd waarin deze theorie geboren werd in beschouwing neemt, dan is het niet verwonderlijk dat een dergelijk idee zich op deze manier kon manifesteren. Een tijd waarin imperialistisch Europa veel interne oorlogen en revoluties te verduren had. De combinatie van aanhoudende nationalisme, imperialisme, militarisme en allianties culmineerde uiteindelijk tot de Eerste Wereldoorlog na de moord op Franz Ferdinand. Vooral het aanhoudende nationalisme is waar de kern ligt van de ontwikkeling van de ideeën van onder andere Maurice Barrès. Het nationalisme werd een noodzakelijkheid voor de sociale en politieke cohesie voor Europese landen. Vóór de Verlichting hanteerden de westerse samenlevingen de filosofie van het goddelijk recht waar de koning of heerser in naam van religie regeerde. ⁴ De soevereiniteit behoorde toe aan de koning en niet het volk. Hij maakte de wetten en regeerden over al zijn onderdanen ongeacht hun etniciteit of taal. Geïnspireerd door o.a. de Amerikaanse revolutie begon de westerse intelligentsia zich te wenden tot een andere manier om sociale en politieke cohesie te bewerkstelligen, namelijk het nationalisme. Niet langer zou de soevereiniteit tot de koning behoren maar tot het volk. Echter, het eeuwenoude probleem is de vraag: wie is het volk?

Nationalisme en de omvolkingstheorie

De Amerikaanse en Franse revoluties hadden in 19e-eeuws Europa de roep naar nationalisme aangewakkerd. Gebroken met de kerk en gebroken door oorlogen en revoluties was er een drang naar voorspoed en macht. Een drang voor volkeren om zich te domineren over anderen voor het behoud van de eigen veiligheid. Frankrijk promootte Frans nationalisme op basis van de bekende slogan liberté. egalité, fraternité. Het verspreiden van dit idee gaf Frankrijk het recht om haar expansionistische campagnes in gang te zetten daar zij hiermee de verlichte ideeën uit de Franse Revolutie verspreidde. Deze militaire expansies wakkerden weer nationalistische sentimenten aan in andere Europese landen en volkeren die zich op basis hiervan verenigden. Frankrijk, Duitsland, Italië, Rusland, Griekenland, Servië, Polen en zelfs de Zionisten adopteerden het idee van nationalisme en de drang naar een nationale identiteit.⁵ Dit is hoe natiestaten zijn ontstaan, ter vervanging van de koning, die het volk vertegenwoordigde. De natiestaat heeft een bepaalde nationale identiteit nodig zodat groepen mensen (volkeren en naties) met een gemeenschappelijke geschiedenis, leefgebied, religie en taal verbonden zijn en politieke en maatschappelijke cohesie gerealiseerd kan worden.

Dit idee is echter gedoemd om te mislukken, vanwege het idee van homogeniteit. Dit is het idee dat een volk op basis van gelijkaardige kenmerken een natiestaat vormt. Deze homogeniteit is een gedeelde identiteit die van toepassing is op de meerderheid van de bevolking. De resterende groepen vallen buiten dit ideaalbeeld en worden daarom gezien als minderheid en bedreiging. Dit lag aan de basis van intolerantie, etnische zuiveringen en uitbuiting van de ander, de relatie van natiestaten met hun onderdanen, hun relatie met andere natiestaten in Europa alsook hun relatie met andere beschavingen buiten Europa. Dit idee brengt per definitie uitsluiting met zich mee omdat de mens nu eenmaal divers is. Linksom of rechtsom zal er daarom altijd sprake zijn van de ander. En de omvolkingstheorie is doordrenkt met dit superioriteits- en exclusiviteitsgevoel.

De omvolkingstheorie is een teken van een intellectueel bankroet

De omvolkingstheorie is een achterhaald idee dat alleen bestaansrecht kent wanneer nationalistische sentimenten worden aangewakkerd. Het is niets meer dan een oppervlakkig idee voor oppervlakkige individuen die zich hierdoor laten afleiden om het werkelijke probleem niet te tackelen. Dit zogenaamde fenomeen is met geen enkele cijfers en/of data te staven en het is merkwaardig dat Camus dit zelf toegeeft in zijn boek. Hij zegt zelf dat hij geen cijfers heeft en al zouden deze beschikbaar zijn zou het onwaarschijnlijk zijn dat hij deze zou toepassen. Een uiterst oneerlijke houding, want hoe kunnen we dit zogenaamde fenomeen dan objectief bestuderen? In plaats daarvan kunnen we het waarnemen met onze eigen ogen, zolang we maar vertrouwen hebben in wat ons hart zegt en de pijn die we voelen, aldus Camus. En zo wordt dit idee omhuld door vaagheid, inspelend op de zoveelste mediahype en propaganda door de media. De ware problematiek blijft uit, en de pijlen worden in dit geval gericht op de moslims. Populisme in zijn puurste vorm.

Want, op basis waarvan bepalen we nu een nationale identiteit? Op feiten of op emoties? Nationalisme is een corrupt idee, het is een veredelde tribalistisch verbond welke voorkomt uit het overlevingsinstinct van de mensen en zich uit door de drang naar dominantie.⁶ Dominantie over andere volkeren zodat het gevaar van andere volkeren zo minimaal mogelijk is. Het probleem echter, en dit zien we keer op keer terugkomen. is wanneer een (veronderstelde) dreiging wordt waargenomen de mensen zich verenigen en tot het uiterste gaan om zichzelf te beschermen. Echter, wanneer de situatie stabiel is en de dreiging niet meer relevant is verdwijnt de drang naar verbintenis. Het is dan ook vooral gebaseerd op emotie, en voor emotie zijn objectieve bewijzen niet nodig. En dit laatste kan tot extreme gedachten en situaties lijden. Er is dus geen sprake van een ideologisch verbond tussen de mensen. Een verbond dat gebaseerd is op een verstandelijk, rationeel idee die het verstand overtuigd en het hart gerust stelt. Integendeel, dit verbond is enkel pragmatisch en emotioneel, waardoor zij die het gevoel hebben dat zaken nu niet langer in hun voordeel zijn wanhopig om dit koste wat het kost te veranderen.

Deze wanhoop lezen we veelvuldig terug in de woorden van Camus als hij spreekt over zijn geliefde Franse cultuur welke bedreigd wordt door de bezetters. Ook al weet hij zelf niet wat het betekent om Frans te zijn. ⁷ Wel weet hij wel te vertellen dat het prima is als er gele, zwarte en bruine Fransen zijn, maar dan wel als zij een kleine minderheid blijven. Maar wat is dan een kleine minderheid?⁸ Hij predikt een soort exclusiviteit voor wat betreft de Europese beschavingen. Zij zullen niet blijven wat zij zijn wanneer zij bevolkt zijn door Afrikanen of zij nu uit Noord-, of zwart Afrika komen. Camus predikt in extreme mate dat er een bepaalde exclusiviteit in de Europese beschavingen moet gelden om haar van haar ondergang te redden.⁹

Is dit de pijn die de aanhangers van dit idee voelen? In plaats van zich kritisch te uiten op de kern van het systeem, wijzen deze populisten naar de zogenaamde indringer. Terwijl het de kapitalistische, liberale, seculiere ideologie, is die niet in staat is om cohesie en balans tussen de mensen te realiseren. Haar individualistische fundament en de verwoestende economische ongelijkheid die zij teweegbrengt is de bron van deze polariserende ideeën.

De omvolkingstheorie wordt mainstream

Camus’ boek heeft de theorie mainstream gemaakt en we zien het dan ook over de hele wereld opduiken. Afhankelijk van waar het is neergestreken krijgt het een net iets andere vorm afhankelijk van de contextfactoren en wie de zogenaamde indringer.

Nederland

Wie Camus’ leest herkent hoort al snel de weerklanken van individuen als Thierry Baudet en Geert Wilders en consorten. Paul Scheffer, hoogleraar Europese studies aan de Universiteit in Tilburg schreef hierover in 2018 in de NRC.¹⁰ Forum voor Democratie (FvD) haalt cijfers van de VN waarin een projectie wordt gedaan van het aantal migranten in Nederland. Fvd legt uit : over twee generaties bestaat ons land voor meer dan de helft uit allochtonen. Het demografisch onderzoek laat zien dat bij ongewijzigd beleid over twee generaties 24 miljoen mensen in Nederland wonen en dat het minderheid in eigen land doemscenario zal zijn uitgekomen. Maar stelt Scheffer, dit cijfer van 24 miljoen is een projectie voor het jaar 2100. Wat Forum niet vermeldt is dat er naast deze hoge schatting ook een lage schatting bestaat van 11 miljoen inwoners. Het echte verhaal: volgens deze VN-prognoses komt de bevolking met een waarschijnlijkheid van 95 procent uit tussen de 14 en 20 miljoen. Die 24 miljoen wordt volgens Scheffer gebruikt om legitimiteit te verkrijgen om drastische maatregelen te kunnen nemen om deze zogenaamde opmars een halt toe te roepen. Ideeën als remigratie worden niet geschuwd, ook al zou dit ingaan tegen de rechtstaat.

België

Op 10 mei was de Vlaamse politicus Filip Dewinter te gast bij het controversiële programma Ongehoord Nederland. Om het in de woorden van de Volkskrant te zeggen: het was de eerste keer dat een politicus op de publieke omroep zonder enige tegenwerking de rabiate theorie mocht verkondigen die al vele aanslagplegers inspireerde. Hij zei tijdens de uitzending: ons volk wordt vervangen door een ander volk en samen met die bevolkingsruil komt er natuurlijk ook een beschavingsruil¹¹.

Schild & Vrienden is een extreemrechtse, Vlaams-nationalistische jongerenbeweging die eind 2018 in opspraak. Het televisieprogramma Pano bracht de ware racistische en antisemitische geluiden die zij deelden op interne communicatiekanalen aan het ligt. Iets wat in contrast lag met hun ogenschijnlijk gematigd retoriek. Bij een filmpje van een huilend, ondervoed Afrikaans kind klonk bijvoorbeeld te muziektekst ‘I don’t care, I love it’ van de band Icona Pop. Ook de Holocaust bleek een frequent gespreksonderwerp. Bijvoorbeeld: “Het verschil tussen een pizza en een Jood? Een pizza schreeuwt niet in de oven!”¹²

India

Zelfs in een land als India wordt de theorie gebruikt in het anti-Islambeleid aldaar. Er wordt nu niet zo zeer gesproken over migrerende indringers, maar de moslimbevolking in het land. Gezien de wijze waarop hun bevolking groeit zal er in 2029 een moslim premier zijn. Aldus een extremistische hindoe priester welke al eerder veroordeeld is wegens haatzaaien¹³. Wanneer dat gebeurd zal 50% van de hindoes verplicht moeten bekeren en 40% zal gedood worden.Bangmakerij over een zogenaamde dreiging jegens de hindoe meerderheid is de afgelopen acht jaar gestegen. Dit valt precies samen met de regeerperiode van premier Narendra Modi en zijn hindoe-nationalistische Bharatiya Janata Party (BJP). Ook al zijn er duidelijke bewijzen¹⁴ dat de retoriek van de hindoe extremisten niet klopt: zullen zij deze theorie nooit loslaten zolang er institutionele steun is.

Amerika

In Amerika wordt de omvolkingstheorie gebruikt om te stellen dat democraten omvolking als wapen inzetten om het electoraat te veranderen. Door massa-immigratie vanuit Zuid-Amerikaanse landen te stimuleren zouden zij, de Democraten, mensen binnenhalen die in het voordeel van de Democraten zouden stemmen. Hiermee zou zij de Republikeinen, de conservatieven die o.a. strijden voor het behoud van traditionele Amerikaanse waarden en normen buiten spel zetten. Ik denk dat dit de laatste verkiezing zal zijn waar de Republikeinen kans maken om te winnen… omdat je zult zien dat er mensen van buiten de grens zullen worden ingevlogen, illegale immigranten die het land binnenkomen, zij zullen legaal worden en kunnen stemmen en wanneer dat gebeurd kun je het wel vergeten.”¹⁵

Amerika, een land gebouwd door witte immigranten ten koste van de oorspronkelijke bewoners en over de ruggen van slaven en Aziatische arbeiders beklaagt zich over hun diverse bevolking. E pluribus unum (uit velen één), maar blijkbaar alleen als het uitkomt..

Een rechtvaardige uniforme samenlevingsmodel onder Islam

Het moge duidelijk zijn dat het kapitalistische liberale seculiere model faalt om cohesie binnen de samenleving te realiseren. Dit is omdat zij gevormd is op basis van een nationalistisch verbond als gevolg van een clash tussen de macht van de kerk en de opmars van de verlichtingsfilosofie en haar liberale ideeën. Een nationalistisch verbond is gestoeld emotie en gevoel, het resultaat van een ontoereikende definitie van het volk. Namelijk: groepen mensen met een gemeenschappelijke geschiedenis, leefgebied, religie en taal. Dit is ontoereikend omdat deze definitie intrinsiek bepaalde mensen buitensluit die wel in het land leven (soms al meerdere generaties), maar niet voldoen aan deze gemeenschappelijke kenmerken. Dit uitsluitingsmechanisme heeft geleid tot een meerderheid/minderheidsdenken en de geschiedenis laat ons zien tot welke conflicten dit heeft geleid.

Wat is de enige ware alternatief voor dit model? Het antwoord hierop is het islamitisch model en de wijze waarop dit zij kijkt naar de samenleving en samenleven. In het boek de toekomst voor moslims in Nederland is dit op hele simpele, maar treffende wijze uit een gezet. Het centrale element bij iedere samenleving is de mens: wat is zijn rol in de samenleving, hoe dienen de onderlinge relaties geordend te worden en wat zijn de zaken die hen verbinden en laten behoren tot een samenleving? Het kapitalistische, liberale seculiere gedachtegoed antwoord hierop volgens het principe van de natiestaat, de mensen zijn verbonden op basis van etniciteit taal en zelfs huidskleur. Islam daarentegen beschouwt de mens in diens hoedanigheid als mens, niet aan de hand van etniciteit, huidskleur of taal. De Boodschapper van Allah (saw) heeft gezegd:

“O mensen! Waarlijk jullie Heer is Eén en jullie vader (Adam) is één. Een Arabier is niet beter dan een niet-Arabier en een niet-Arabier is niet beter dan een Arabier; een blanke is niet beter dan een donkere en een donkere is niet beter dan een blanke – behalve in termen van vroomheid en goede daden.“

Moesnad Imaam Ahmad

Islam maakt geen onderscheid tussen de mensen aan de hand van uiterlijkheden noch worden zij gebruikt als bouwstenen bij de vorming van haar staat en samenleving. Integendeel, er wordt een intellectueel criterium gehanteerd om de mensen te verenigen, namelijk de islamitische levensvisie. Hierin wordt de mensheid verbonden, ongeacht de verschillen in huidskleur, etniciteit en talen. Diversiteit wordt erkend en gerespecteerd en op deze basis worden de relaties binnen de samenleving gereguleerd. Eenieder die overtuigd is van dit intellectuele criteria wordt onderdeel van de islamitische oemma (natie). Hoe zit het met verschillen in overtuigingen? Ook hier geeft de islamitische levensvisie een duurzaam antwoord. Aangezien de islamitische samenleving wordt ingericht op basis van islam, reguleert zij ook de relatie met andersdenkenden. In islam wordt het bestaan van andersdenkenden erkent en krijgen ook zij respect een plaats in deze samenleving. Niet-moslims die wensen om in een islamitische samenleving te wonen zijn welkom op basis van twee voorwaarden:

1. gehoorzaamheid aan de openbare wetten en de specifiek voor hen geldende wetten
2. het betalen van de djizya (een soort belasting)

In ruil daarvoor garandeert de staat hun veiligheid, welzijn, welvaart respect en ruimte voor de eigen specifieke religieuze en culturele identiteit. Zij zullen binnen binnen dit kader genieten van de rechten en plichten en krijgen de status van taabi’iyyah. De niet-moslim met taabi’iyyah status dienen zich net zoals de moslims te houden aan de wet- en regelgeving van de staat. Dit is vanzelfsprekend om wanorde en chaos te voorkomen. Er zijn situaties waarin de niet-moslims van bepaalde kwesties mogen afwijken van de normatieve wetgeving, vanwege het feit dat zij niet-moslim zijn. Dit is niet om te discrimineren maar om de religieuze en culturele identiteit van niet-moslims in acht te nemen. Bovendien krijgt de niet-moslim binnen de islamitische samenleving de ruimte om zijn of haar religie of gedachtegoed uit te oefenen zonder belemmering. Zij hoeven zich niet te houden aan de islamitische spijswetten of aan de wetten die te maken hebben met huwelijk, scheiding, erfenis en begrafenissen. Hen wordt de ruimte gegeven om de kwesties te regelen volgens de eigen wetten. Ondenkbaar op dit moment in Europese landen!

Verder zijn niet-moslim onderdanen niet verplicht om loyaal te zijn aan de staat of om te vechten tegen een buitenlandse indringer. Dit is omdat loyaliteit aan een islamitische staat, loyaliteit is aan de ideologische basis van die staat, namelijk islam. Alhoewel het mogelijk is dat een niet-moslim loyaal is aan de staat wordt zoiets niet aan hem verplicht gesteld. Hoe anders is dit in het vrije westen, waar moslims gedwongen worden loyaal te zijn aan een set morele normen en waarden die indruisen tegen de eigen overtuigingen.

Meer weten over de islamitische visie aangaande de samenleving en samenleven? Je lees het hier.

1. https://www.dhs.gov/publication/executive-order-13780-protecting-nation-foreign-terrorist-entry-united-states-initial.
2. Camus, R. (2018) You will not repace us! p.19
3. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k7625225g
4. https://www.hizb-ut-tahrir.nl/wp-content/uploads/2022/03/06_03_2022_Toekomst_van_moslims_in_nl_pdf.pdf
5. https://www.britannica.com/topic/nationalism/European-nationalism
6. Nabhani, T. (1953) Het systeem van Islam:druk 4 p.22
7. Camus, R. (2018) You will not repace us! p.12
8. Camus, R. (2018) You will not repace us! p.66
9. Camus, R. (2018) You will not repace us! p.113
10. https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/18/het-doemscenario-van-minderheid-in-eigen-land-a1616918
11. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hoe-gevaarlijk-is-normalisering-van-de-omvolkingstheorie~b595582b/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
12. https://www.demorgen.be/nieuws/wat-schild-vrienden-heeft-verspreid-is-walgelijk-en-mensonterend-henri-heimans-out-zich-als-burgerlijke-partij~b6b7defc
13. https://www.theguardian.com/global-development/2022/may/30/the-truth-behind-indian-extremists-anti-muslim-great-replacement-theory
14. https://www.thehindu.com/books/books-reviews/the-population-myth-review-not-a-demographic-battle/article34390864.ece
15. https://www.npr.org/2022/05/17/1099223012/how-the-replacement-theory-went-mainstream-on-the-political-right