Sjeich Abdullah Quilliam was een Britse bekeerling die zich in 1877 bekeerde tot Islam en de eerste moskee in Engeland (Liverpool) opende. Deze moskee werd onder meer gebruikt om vrouwen te helpen die gedurende het Victoriaanse tijdperk door de samenleving werden verwaarloosd.
Hij werd door Sultan Abdülhamit II aangesteld als de Sjeich ul-Islam van de Britse eilanden, en stelde vast dat Islam oplossingen bood voor de problemen waar de Britse samenleving mee kampte. Tegelijkertijd sprak hij zich uitdrukkelijk uit tegen het Britse beleid in de moslimwereld. Toen Groot-Brittannië zich mengde in een oorlog in Soedan (in 1896), bracht hij een fatwa uit, waarin hij de moslims verbood om de wapens op te pakken tegen hun eigen broeders. En hij waarschuwde de moslims tegen het samenspannen met de vijand, al was het slechts door een stukje brood of een slok water te schenken aan de vijand.
Hij leidde destijds slechts een kleine moslimgemeenschap en zijn standpunten werden hem niet in dank afgenomen. Desondanks weigerde hij af te wijken van zijn principes en hij weigerde bij te dragen aan de strijd tegen de Ottomaanse Khilafah. Hoewel hij leefde in Europa bekommerde hij zich om de gehele oemma, net zoals wij vandaag de dag het werk voor de hervatting van de islamitische manier van leven in de moslimwereld kunnen ondersteunen.
Ook wij hebben te maken met assimilatiepolitiek, waarbij steeds vaker van ons wordt geëist om afstand te nemen van ‘onwelgevallige’ islamitische concepten die niet stroken met liberale denkkaders. We kunnen veel leren van de standvastigheid van Sjeich Abdullah Quilliam.
Sjeich Abdullah Quilliam benadrukte het belang van (politieke) eenheid heel vaak. Zo zei hij bijvoorbeeld:
”Onder de moslims dient niemand bekend te staan als Turk, Arabier, Ajem, Afghaan, Indiër of Brit. Ze zijn allen moslims. Waarlijk, de moslims zijn broeders van elkaar.”
Daarnaast bevestigde hij waarom werkelijke (politieke) eenheid van de moslims, enkel gerealiseerd kan worden met de terugkeer van de Khilafah:
”Verenig jezelf als één man. Laten we niet langer verdeeld zijn. De samenkomst van de moslims is onder de schaduw van de Khilafah.”
