De recente verkiezingsuitslag in Nederland, waarbij de Partij voor de Vrijheid (PVV), geleid door Geert Wilders, als grootste partij naar voren kwam, heeft diepe bezorgdheid gewekt binnen de moslimgemeenschap en bij mensen met een allochtone achtergrond. Deze ontwikkeling vereist een grondige analyse, vooral vanwege de scherpe kritiek van Wilders op de islam.
Hoewel het nog te vroeg is om een uitgebreide analyse te schrijven over wat de moslimgemeenschap in de toekomst te wachten staat met de PVV aan de macht, kunnen we desalniettemin enkele overwegingen delen.
Er zijn diverse scenario’s die we voor ogen moeten houden. Deze omvatten: coalitievorming van de PVV met andere partijen, een cordon sanitaire rond de PVV en mogelijke concessies van de PVV binnen een coalitie.
Coalitievorming van de PVV met andere partijen
Als de PVV aan de macht wil komen, betekent dit dat de partij moet samenwerken met andere partijen om een regering te vormen. Zijn potentieel om samen te werken met partijen zoals de VVD en de NSC van Omtzigt is onzeker. De terughoudendheid van deze partijen om met Wilders samen te werken vanwege zijn ‘anti-rechtsstatelijke’ standpunten, kan leiden tot politieke patstellingen en zelfs tot nieuwe verkiezingen.
Cordon sanitaire: isolatie van de PVV
Een ander mogelijk scenario is dat andere partijen een cordon sanitaire overwegen rond de PVV, waardoor deze wordt uitgesloten van deelname aan de regering. Dit heeft eerder plaatsgevonden met de PVV. Dit zou de PVV kunnen isoleren en zijn invloed beperken, waardoor dit eveneens kan leiden tot herverkiezingen. PVV-stemmers zouden dan, uit vrees dat hun stem verloren zal gaan, mogelijk niet meer op de PVV stemmen en in plaats daarvan kiezen voor andere partijen.
Concessies binnen een coalitie
Als de PVV desalniettemin een coalitie vormt, zullen ze waarschijnlijk concessies moeten doen, met name in hun anti-islambeleid. Dit heeft Wilders vaker bevestigd. Volgens hem zit de islam in hun DNA, maar het anti-islambeleid zou op dit moment geen prioriteit hebben omdat Nederland kampt met veel andere, serieuzere problemen. Dit zou een eventuele afname van de directe bedreiging voor de moslimgemeenschap kunnen betekenen.
Historisch perspectief op anti-islambeleid
Daarbij is het belangrijk dat we de opkomst van de PVV in het juiste perspectief plaatsen. De PVV is niet een nieuw fenomeen als het gaat om het anti-islambeleid. Daarom is het belangrijk dat we deze ontwikkeling beoordelen binnen de historische context.
In de nasleep van 9/11 heeft het politieke landschap in Nederland een significante verschuiving doorgemaakt, met name in de benadering van de islam en de moslimgemeenschap. Een cruciaal aspect van deze verschuiving is de manier waarop de PVV, onder leiding van Geert Wilders, heeft kunnen gedijen onder het anti-islambeleid dat is gevoerd door partijen zoals het CDA en de VVD.
De rol van traditionele partijen
In de jaren na 9/11 werd de islam vaak negatief afgeschilderd door reguliere politieke partijen. Moslims werden vaak gezien als extremisten, radicalen en potentiële terroristen. Dit beeld werd versterkt door de media en het publieke discours, wat leidde tot een klimaat van wantrouwen en angst jegens de moslimgemeenschap.
Specifiek anti-islambeleid
De Nederlandse regering heeft in deze periode verschillende beleidsmaatregelen geïmplementeerd die zich specifiek richtten op de moslimgemeenschap. Dit omvatte zowel preventieve als reactieve maatregelen. Enkele voorbeelden zijn:
Tegenwerking van islamitisch onderwijs:
Instellingen zoals het Cornelis Haga Lyceum en andere islamitische onderwijsinstellingen ondervonden hinder in hun werking.
Demoniseren van Koranscholen:
Koranscholen, waar kinderen islamitisch onderwijs genieten, werden vaak gedemoniseerd en geportretteerd als voedingsbodem voor potentiële terroristen.
Problematiek buitenlandse financiering:
Buitenlandse financiering van moskeeën en islamitische organisaties werd bemoeilijkt en aan banden gelegd.
Inperking van islamitische uitingen:
Uitingen zoals ritueel (halal) slachten en het dragen van gezichtsbedekkende kledij werden bemoeilijkt of verboden.
Politiek activisme:
Het werd wettelijk vergemakkelijkt om wat zij beschouwden als ‘Sjaria-partijen’ te ontbinden en zwaardere straffen aan leden van dergelijke groeperingen op te leggen.
Sociaal systeem:
Een islamitisch huwelijk zonder dat daar een wettelijk huwelijk aan voorafgaat, wordt nog harder gestraft.
Racisme en discriminatie:
De fiscus bestempelde buitenlands klinkende namen en mensen met “moslimnamen” als fraudeurs.
De zogenaamde vrijheid van meningsuiting en het beledigen van islam:
De aanvallen op de islam kwamen ook in de vorm van beledigingen. Zo werden grievende aanvallen gericht op de islam door onder andere de Profeet Mohammed ﷺ te beledigen en Koranverbrandingen voor moskeeën te houden. Dit werd verdedigd onder het mom van vrijheid van meningsuiting, wat leidde tot verdere polarisatie en onrust binnen de moslimgemeenschap.
De opkomst van de PVV
In dit klimaat kon de PVV, met zijn expliciete anti-islamagenda, groeien en meer invloed krijgen. De partij gebruikte de bestaande anti-islamsentimenten als platform om zijn eigen agenda te bevorderen.
De geschetste ontwikkelingen tonen aan hoe het politieke klimaat in Nederland is veranderd in de afgelopen twee decennia. De invloed van traditionele partijen in het vormgeven van dit anti-islamklimaat kan niet worden onderschat. Wilders is een onderdeel en resultaat van dit beleid.
In deze tijd van onzekerheid is het essentieel dat de moslimgemeenschap zich verenigt en een actieve rol speelt jegens de aanvallen op de islam. Het vereist van de moslimgemeenschap dus een verhoogde alertheid en eenheid. De gemeenschap moet strategisch handelen en zich inzetten voor het behoud en het proactief uitdragen van de islam. Door samen te werken en zich uit te spreken, kan de gemeenschap invloed uitoefenen en zichzelf beschermen. Verdeeldheid, passiviteit of zich voor het karretje laten spannen van overheidsinstanties, is zelfmoord. Maar dit roepen we al bijna dertig jaar.
